İMAN HAKİKATLERİNİN ÖNEMİ
"Kendinden (bir nimet olarak) göklerde ve yerde olanların tümüne sizin
için boyun eğdirdi. Şüphesiz bunda, düşünebilen bir kavim için gerçekten
ayetler vardır." (Casiye Suresi, 13)
İman etmeyen kişi derin bir gaflet içindedir. Etrafındaki yaratılış
delillerini göremez. İçinde yaşadığı toplumun dinden uzak yapısı
nedeniyle zihni günlük hayatın ayrıntıları ile boğulmuş, algıları ve
şuuru, etrafındaki sayısız yaratılış gerçeğini fark edemeyecek derecede
zayıflamıştır. Oysa böyle bir insana, samimi ve vicdanlı olması
kaydıyla, iman hakikatleri anlatıldığı takdirde, kişinin Allah'ın
varlığına ve birliğine, canlı cansız herşeyi Allah'ın yaratmış olduğuna
iman etmesi, Allah'ın sonsuz ilmini ve kudretini görmesi umulur. İman
hakikatleri, vicdanlı, fakat inkarcı telkinler nedeniyle gerçeklerden
habersiz kalmış kimselerin Allah'ın izniyle imana kavuşmaları için çok
önemli birer vesiledir.
İmanın Kazanılmasına Vesile Olur
Dünya bir imtihan yeri olduğu için, herkesin iman etmesine vesile
olacak, kişinin vicdanıyla imanı seçmesine fırsat bırakmayacak derecede
bir mucize beklemek hata olur. Örneğin, yere attığımız tohum birkaç
saniye içinde dev bir ağaca dönüşse muhakkak büyük bir ilgi uyandıracak
ve bu olaya şahit olan kimseler tarafından büyük bir "mucize" olarak
nitelendirilecektir. Ancak milyarlarca ağaç, bu değişimi yavaş yavaş
geçirdikleri için bu durum ilk bakışta insanlar üzerinde mucizevi bir
etki oluşturmaz.
Başka bir örnek üzerinde düşünelim. Ortalama 60–70 yıl içinde yaşlanan
insan vücudunun, bir anda gözlerinizin önünde yaşlandığını varsayın.
Yeni doğan bir bebek birkaç dakika içinde hızla büyüyerek gelişse,
olgunlaşsa ve yaşlansa elbette ki bu şaşırtıcı bir olay olur ve buna
şahit olan insanları düşünmeye sevk ederdi. Ama burada şuna dikkat
edelim; aynı olay şu anda da yaşanmaktadır; tek fark aradaki zamandır.
Aynı mucizevi olayın fark edilemeyecek derecede yavaş gerçekleşiyor
olması; dikkati, şuuru ve tefekkürü zayıf olan insanlar için sıradan bir
olay gibi görünür. Oysa bu olay da gerçekte bütünüyle bir mucizedir. Bu
mucizeyi fark etmek için ise samimi ve vicdanlı bir bakışla olayın
ayrıntılarını incelemek, bu ayrıntılardaki yaratılış hikmetlerini,
incelikleri görmek gerekir.
İşte iman hakikatlerinin detaylı olarak anlatılmasının önemi de bu
noktada ortaya çıkar. Gaflet içindeki insanların, her gün etraflarında
olup biten fakat farkına varmadıkları pek çok yaratılış delilini ve
canlılardaki mükemmellikleri tüm ayrıntılarıyla onların gözleri önüne
sermek, bu kişilerin gafletlerinin dağılmasında son derece etkili olur.
Yıllardır herkesin görmeye alıştığı ve pek çok kimsenin üzerinde
düşünmediği birçok iman hakikatine insanların dikkati çekilirse bu,
imani şuurun yerleşmesine, vicdanların uyanmasına vesile olur. İnkar
edenlerin insanlar üzerindeki batıl telkinlerinin yok olmasını sağlar.
İmanı Derinleştirir
İman hakikatlerini sadece Allah inancı olmayan kimselerin değil, iman
eden insanların öğrenmesi ve üzerinde tefekkür etmesi de son derece
önemlidir. Allah Kuran'da müminlere, kainatta yarattığı deliller
üzerinde derin derin düşünmelerini emrederek iman hakikatlerinin önemini
vurgular.
İman etmiş bir mümin, namaz kılmasının, oruç tutmasının ve diğer
ibadetlerini yerine getirmesinin yanı sıra derin bir tefekküre de sahip
olmalıdır. Kuran'da dikkat çekilen "göklerdeki ve yerdeki" yaratılış
delilleri üzerinde derin tefekkür etmek, müminin imanının artmasına,
kesin bir bilgiyle iman etmesine vesile olur. Allah ayetlerinde
yeryüzündeki yaratılış delillerinin insanları kesin bilgiyle iman etmeye
yönelttiği konusunda şöyle buyurmaktadır:
"Yeryüzünde kesin bir bilgiyle inanacak olanlar için ayetler vardır. Ve
kendi nefislerinizde de. Yine de görmüyor musunuz?" (Zariyat Suresi,
20–21)
Ayetlerde de açıkça belirtilmiştir ki, insanın kendi nefsindeki ve
yeryüzündeki iman hakikatleri kesin bir bilgiyle inanmaya vesile
olacaktır. Kesin bilgiye dayalı bir iman da insanın Allah korkusunun
artmasını, dolayısıyla Allah'ın emir ve yasaklarını daha bilinçli ve
titiz bir şekilde yerine getirmesini sağlayacaktır. Yaratılış delilleri
üzerinde derin tefekkür sahibi olan bir kimse, ibadetlerini huşu
içerisinde yerine getirirken, yaptıklarını Allah'ın gördüğüne ve
iyiliklerinin karşılığında Allah'ın onu mükafatlandıracağına kesin
kanaat getirmiştir. Aynı şekilde yaptığı en küçük hatayı da Allah'ın
biliyor olması onu tevbe etmeye ve hatalarından süratle vazgeçmeye
yöneltecektir.
Olumsuz Telkinleri Yok Eder
İman hakikatlerini bilen bir insan, inkar edenlerin yalanlarını,
sahtekarlıklarını kolaylıkla teşhis eder ve çürütür. Hem kendine hem de
çevresindeki diğer insanlara fayda sağlar. İman hakikatlerini bilmek,
kavramak ve anlatmak dindar insanı her türlü inkarcı felsefeye karşı
fikren üstün kılar.
Allah'ı Gereği Gibi Takdir Edebilmeyi Sağlar
İman hakikatleri üzerinde derin düşünmek ve Allah'ın bunlarda yansıyan
sıfatlarını görmek Allah'ı çok daha iyi ve yakından tanımayı
sağlayacaktır. Allah'ı daha iyi tanımaya, her an, her yerde O'nun
tecellilerini görmeye başlayan insan da kazandığı bu meziyet sayesinde
Allah'ın kudretini hakkıyla takdir eder duruma gelecektir.
Örneğin; iman hakikatleri üzerinde edinilen derin bir bilgi ve tefekkür
sonucunda kişi şu gerçeği çok daha iyi kavrar: Dünya üzerinde yaşayan
milyarlarca insan ve bu insanların yaşadıkları her an Allah'ın bilgisi
ve kontrolündedir. Bir vücuttaki trilyonlarca hücre, dünyadaki
milyarlarca insanın bedenleri ve evrendeki bütün canlılar, Allah'ın
dilemesiyle var olabilmekte ve varlıklarını sürdürebilmektedir. Her
hareketleri Allah'ın dilemesiyle gerçekleşmektedir ve Allah'ın kontrolü
altındadır. Böyle bir sistemin sürebilmesi için sonsuz bir güç, sonsuz
bir bilgi, sonsuz bir akıl ve zeka gerektiği açıktır.
İşte yalnızca bu gerçek üzerinde tefekkür etmek dahi kişinin Allah'ın
sonsuz sıfatlarına daha yakından şahit olmasını ve Allah'ın sonsuz
gücünü gereği gibi takdir edebilmesini sağlar.
Ancak İlim Sahipleri Allah'tan Gereği Gibi Korkar
İman hakikatleri üzerinde araştırma yapıp bilgi edinmek, bunlar üzerinde
düşünmek zamanla yoğun bir bilgi birikimi sağlar. Bu bilgi birikimine
sahip olan insanlar, daha önce de bahsettiğimiz gibi, Kuran'ın tarifiyle
"ilimde derinleşen" veya "ilim sahibi" olan kişilerdir. İlim sahipleri
derin tefekkür ettikleri iman hakikatleriyle Allah'ın her yeri
sarıp-kuşattığına, O'dan başka ilah olmadığına kesin olarak şahitlik
ederler:
Allah, gerçekten kendisinden başka ilah olmadığına şahitlik etti;
melekler ve ilim sahipleri de O'ndan başka ilah olmadığına adaletle
şahitlik ettiler. Aziz ve Hakim olan O'ndan başka ilah yoktur. (Al-i
İmran Suresi, 18)
İlim sahibi olan insanlar Allah'ın kendi üzerlerindeki ve etraflarındaki
tecellilerini her an gözlemlerler. Örneğin; küçük bir karıncanın,
karınca kolonisinde kendisine verilen görevi şaşılacak bir itaat ve
maharetle yerine getirdiğini, yuvasına yiyecek taşımak için mükemmel ve
planlı bir çalışma sistemine sahip olduğunu bilen ilim sahibi bir kişi
rastladığı her karıncada Allah'ın üstün aklının ve kudretinin
tecellisini görür.
İman hakikatleri üzerinde derin derin düşünerek Allah'ı daha yakından
tanıyan ilim sahipleri, Allah'ın güç ve kudretinin büyüklüğünü daha iyi
kavrarlar. İman sahibi her insan Allah'ın güç ve kudretinin farkındadır.
Ancak, iman hakikatleri konusunda fazla bilgisi olmayan insanlar,
örneğin uçan bir kuş gördüklerinde yalnızca, "Allah ne güzel yaratmış"
demenin yeterli olacağını düşünürler. Oysa ilim sahipleri kuşların
kanatlarının uçmaya uygun yaratıldığını, daha az enerji harcamak için
"V" şeklinde uçtuklarını, tüylerindeki kompleks dizaynı bilirler.
Kısacası bir kuşun, uçmasından üremesine, tüylerinin şeklinden rengine
kadar herşeyi Allah'ın üstün bir düzen ve tasarım içinde yarattığının
bilincindedirler. Veya böyle insanlar yeni dünyaya gelmiş bir bebeğe
bakıp "ne güzel bir bebek, Allah uzun ömür versin" demekle yetinirler.
Elbette bir insanın bir bebeğe bakınca Allah'ı hatırlaması da güzel bir
tavırdır. Ancak daha güzel ve daha derin olan, bu bebeğin gelişim
aşamaları üzerinde düşünüp, bunların tümünü yaratanın Allah olduğunu,
Allah'ı tesbih etmeyi, Allah'a şükretmeyi hatırlamaktır. Nitekim ilim
sahipleri o bebeğin dünyaya gelene kadar geçirdiği aşamalardaki mucizevi
yönleri düşünürler. Tek bir sperm hücresinin kendisinden çok uzakta
bulunan yumurta hücresine ulaşmasındaki olağanüstülüğü görür, iki ayrı
bedendeki bu iki ayrı hücrenin birbiriyle tam bir uyum içinde
birleşerek, zaman içinde gören, duyan, düşenebilen bir insana
dönüşümündeki mükemmelliği hatırlarlar. Bu mükemmel yaratma sanatının
örnekleri üzerinde düşündüklerinde, Allah'ın üstün gücü ve ilmi
karşısında imanları artar. Allah'ın her tecellisinde Allah'ın
sıfatlarını güçlü bir şekilde hisseden ilim sahiplerinin Allah'tan
duydukları korku da aynı oranda artar ve güçlenir. Nitekim, ilim
sahiplerinin bu özelliği -daha önce de belirttiğimiz gibi- Kuran'da
şöyle haber verilmiştir:
...Kulları içinde ise Allah'tan ancak alim olanlar 'içleri
titreyerek-korkar'. Şüphesiz Allah, üstün ve güçlü olandır,
bağışlayandır. (Fatır Suresi, 28)
İlim sahipleri Kuran'da böyle üstün vasıflarla övülmüşlerdir. Bütün
müminler de Kuran'da övülen bu ilim sahiplerinin mertebesine yükselmeye
çalışmalıdırlar. Bunun için de, yaşadıkları olayları, karşılaştıkları
varlıkları birer iman hakikati olarak görüp değerlendirmeleri ve bunlar
üzerinde tefekkür etmeleri gerekmektedir.
Kendilerinden önceki nesillerden nicelerini yıkıma uğratmamız, onları
doğruya yöneltmedi mi? (Oysa bugün kendileri) onların kaldıkları
yerlerde (tarihi kalıntıları üzerinde) gezinip duruyorlar. Şüphesiz
bunda sağduyu sahipleri için ayetler vardır. (Taha suresi, 128)
İman Hakikatlerinin Önemine Kuran'da Dikkat Çekilir
Kuran'da, insanı Allah'ın yarattığı, varoluş gayesinin O'na ibadet ve
kulluk etmek olduğu, ölümden sonra kendisini sonsuza kadar sürecek bir
ahiret hayatının beklediği açıkça bildirilir. Ayrıca insan, bu
gerçeklere şahitlik eden "deliller" üzerinde de derin düşünmeye
çağrılır. Kuran'da Allah'ın varlığının, birliğinin ve sıfatlarının kesin
delilleri olan olaylar ve varlıklar ise, "ayet" olarak tanımlanırlar.
Allah'ın ayetleri Kuran'da yazılı olduğu gibi dış dünyada ve insanın
kendi nefsinde de vardır. Kuran'da bu gerçek, "Yeryüzündekesin bir
bilgiyle inanacak olanlar için ayetler (deliller) vardır. Ve kendi
nefislerinizde de. Yine de görmüyor musunuz?" (Zariyat Suresi, 20-21)
ifadesiyle vurgulanmaktadır. Aynı gerçek başka ayetlerde de şöyle ifade
edilmektedir:
Şüphesiz, mü'minler için göklerde ve yerde ayetler vardır. (Casiye Suresi, 3)
Göklerin ve yerin yaratılması ile onlarda her canlıdan türetip-yayması O'nun ayetlerindendir... (Şura Suresi, 29)
Anlaşıldığı gibi, Allah'ın varlığını ve sonsuz kudretini gözler önüne
seren deliller sadece Kuran'da değil, yaşadığımız her ortamda
bulunmaktadır. İster cama konan bir kuş, ister bahçede gördüğümüz bir
çiçek, isterse de gökyüzündeki bir yıldız olsun, yaşadığımız sürece
karşımıza çıkan herşey Rabbimiz tarafından manen "okumamız" için bize
gönderilen bir mesaj özelliği taşımaktadır. Bu açıdan baktığımızda tek
bir çiçek dahi bir mektuptur. Onu okuyabilene, Yaratıcımızın mesajını
getirmiştir.
Öte yandan, bazı iman hakikatleri de insanlara Kuran'ın hak Kitap
olduğunu ispatlayıcı niteliktedir. Çünkü; evrenin yoktan varoluşu ve
genişlemesi, göklerle yerin birbirinden ayrılması, gök cisimlerinin
yörüngeleri, Dünya'nın yuvarlak olması, gökyüzünün korunmuş bir tavan
görevi görmesi, atmosferin katmanları, yağmurun oluşumu, aşılayıcı
rüzgarlar, denizlerin birbirine karışmaması gibi, Kuran'da mucizevi
biçimde 1400 yıl önce tarif edilen birçok iman hakikati, ancak son
yüzyılın bilimi sayesinde birer birer anlaşılmıştır. Bu gibi konularda,
Kuran'ın vahyedildiği dönemde hiçbir insan tarafından bilinmeyen
bilgilerin Kuran ayetlerinde açıklanmış olması, Kuran'ın Allah sözü
olduğunu insanlığa bir kez daha açıkça gösteren önemli bir gerçektir.
tarafından 
Konu: İman Hakikatlerinin Önemi 
